Dünyanın en büyük perakendecilerinin cirolarına göre sıralanmaları ile Türkiye perakendecileri arasında tam bir parallelik var. Dünyanın 2’nci büyüğü Carrefour, Türkiye’de de 2’nci (BİM’i ayrı tutarsak). En büyük 3’ncü Metro, Türkiye’de öyle. Küresel 4’ncü Tesco da, ülkede ayni düzeyde.
Tek farkla: Dünyanın en büyüğü Wal- Mart ise Türkiye’de yok, Türkiyenin en büyüğü Migros da küresel çapta değil!
Buradan şu sonucu da çıkartabiliriz. Wal Mart ile Migros arasında bir gün gelir, felsefe ve yaklaşım ortaklığı olabilir mi?
Wal- Mart’ın Küresel Politikası
Soruyu yanıtlamak için önce Wal Mart’ın son yıllardaki küresel gelişimini değerlendirelim:
• Çok büyük mağazalardan sonra orta ve küçük m2’lere yöneliyorlar – 1962’de ABD’nin Arkansas eyaletinde Bentonville’de mağaza açmaya başlayan perakendeci 2009’da ulaştığı 408 milyar $’lık cironun büyük bir kesimini:
o Walmart Discount Mağazaları – 9.500 m2 ortalama, ve
o Walmart Supercenter’lar – 18.300 m2 ortalama
sayesinde gerçekleştiriyorlar. Oysaki 13 Ekim 2010’da aldıkları bir kararla daha küçük marketler açacaklar. Bunlar arasında 3.000 – 6.000 m’lik ortaboy ve 3.000 m’in altında küçük süpermarketler de var.
• Sonuçta Wal-Mart, yayılma stratejisinin yalnız büyük mağazalarla yetinilmemesi, aksine tüm perakende formatlarda yapılması gereğine inanıyor. Bu noktada son iki yılda ABD’nin Batısında İngiliz Tesco’nun açtığı 200 kadar Fresh and Easy market modelinin olası rekabetçiliği de hesaba katılmalı. 50 yıldan bu yana ilk kez bir Avrupa’lı perakendeci kimselerin cesaret edemediği, veya edip de batttığı, Amerika’da marketçilik yapmaya soyunuyor. En büyüğü de açıklarını kapatmaya çalışıyor.
• Wal-Mart küresel açılımında yavaşlattığı satın almalara yeniden ivme kazandırıyor. 1998’de ele geçirdiği Alman Interspar zincirinden hemen sonra 1999’da İngiltere’nin 3ncü perakendecisi olan Asda’nın hisselerini almıştı.
walmart logoTüm gözlemcilerin beklentisi arka arkaya Fransa ve İtalya’da Wal Mart’ın önemli oyuncu olmasıydı. Oysaki gelişmeler olumlu değildi. Wal Mart Almanya $ 1 milyar kaybettikten sonra 2006’dan mağazalarını satarak bu ülkeden çekilmeye karar verdiler. Avrupa öyle kolay lokma olmadığını gösterdi ve Wal Mart İngiltere dışında hiçbir ülkeye gitmedi.
Wal-Mart Afrika’ya yelken açıyor
• Wal Mart ilk kez Türkiye’ye benzer gelişme çizgisinde bir ülkeye, Güney Afrika’ya yatırım yapmaya karar verdi ve Massmart’ı satın almaya hazırlanıyor. Fiyat: 4,6 milyar $. Bu tutarı Massmart’ın cirosuna (5 milyar $) oranlarsak % 92’ye ulaşırız. İlginç bir fiyat!
• Neden Güney Afrika, neden Massmart? Eğer Wal Mart 5 yıl zarfında cirosunu 400 milyar $’dan 600 milyar $’a çıkartmak istiyorsa büyümeyi satın almalı. Uluslararası cirosu yalnız (!) 100 milyar $ ve esas ilerleme bu kesimde olacak.
• Yetenek Satın Alma – Perakendecilik operasyonlarında yetenekli yöneticiler yatırım tutarları kadar önemli olmaya başladı, neredeyse. Afrika kıtası gelişme vadediyor ve Güney Afrika’lı yöneticiler Wal Mart’ın diğer Afrika ülkelerinde yayılmasını hızlandıracak bilgi ve becerilere sahipler. Wal Mart yalnız bir zincir satın almıyor, Gana’dan Kenya’ya kadar mağaza açmayı kolaylaştıracak insan kaynağına da kavuşuyor.
Wal-Mart Türkiye Sahillerine Yaklaşıyor mu?
Birgün Wal Mart Ortadoğu ve Türki Cumhuriyetlerde büyüme istese hangi ülkeden giriş yapar ve kimle işbirliği yapmayı hedefler?
Kısaca Türkiye ve Migros! Nedenler:
• Format yelpazesi – Küçük indirim mağazaları fiok’tan, Tansaş’a, Makro’ya, 3M ve 5M’lere varıncaya kadar irili ufaklı tüm boylarda faaliyet gösteren Migros, Wal Mart’ın arayıp da bulamayacağı cinsten bir format zengini.
• Halka açıklık ve saydamlık – Başarı ve performansını yansıtan hisse bedeliyle ve sunduğu denetim imkanlarıyla ortaklığa açık.
• Yurt çapında ve uluslararası dağılım - Türkiye’nin Batısı ve Doğusunda, Güney ve Kuzeyinde geniş bir dağılıma sahip olan Migros’un yurtdışında Ramstore markasıyla Kazakistan, Azerbaycan ve başka ülkelerde mağazaları var. Wal Mart’ın ilgilenmesi halinde 4 veya 5 ülkede birden çalışan işletmelere ve hazır veri tabanına ulaşabilecek.
• Giderek yükselen bilişim yapısı – 1987’de dünyanın ilk özel uydu sistemini kuran ve lojistik / satınalma / satış işlevlerinde mağazalar ve merkez arasında devamlı bağlantı kurmayı başaran Wal Mart dünyanın en esaslı tedarik zinciri yönetimlerinden birine sahip. Türkiye’de Migros da veri merkezileştirilmesi ve analizinde önemli uygulamalar aşamasında.
• Deneyimli Yetenek Havuzu – Önce Koç grubu bünyesinde, 2008’den beri de saygın uluslarası fonların disiplin anlayışıyla yönetilen Migros’ta uzun yıllardır yetişen tecrübeli kadro yalnız Türkiye’de değil, tüm Orta Doğu ve Yakın Doğu bölgesinde zincir işletecek kapasiteye sahip.
Henüz iki perakendeci arasında görüşmeler yapılıp yapılmadığını bilmiyoruz. Hatta Wal Mart’ın Türkiye’ye olası yakınlaşmasının bir yıl mı veya 5 yıl mı alıp almayacağını da. Fakat ABD’li şirketin dünya politikasının er veya geç buraları kapsaması kaçınılmazdır.
Bu yazar 10 yıla yakın bir süredir Wal Mart’ın Türkiye’ye gelmesi için koşulların olgun olmadığını söyledi ve yazdı. İlk kez bu yıl ortamın büyük Amerikan perakendecisini ilgilendiren düzeye geldiğini iddia ediyor.
Bakalım öngörüsü tutacak mı?
Not: Bu yazıdaki tüm bilgiler için kamuya açık kaynaklardan yararlandım. Ne uluslararası, ne de ulusal perakendecilerimizle bu konuyu içeren görüşmelerim olmadı. Tahlilim tamamen kendi varsayımlarıma, analizlerime ve 30 yıllık deneyimime dayanmaktadır.
Yorum Gönder