ÇALIŞANLAR!!! PARASAL ALACAKLARINIZIN FARKINDA MISINIZ?
İşçinin İş Kanunu ve diğer yasalardan doğan pek çok parasal hakları mevcuttur. Ancak gerek çalışırken gerekse işçi işten ayrıldığında bu parasal haklarının önemli bir kısmı kendisine ödenmez. Bunun en temel sebebi işçinin haklarını bilmemesidir.
“Hak verilmez, alınır!”
Talep edilmeyen hakkın verildiği ise çok nadir görülmektedir. Gerçekten de bugün işverenlerin önemli bir kısmı, gerek ekonomik gerekse ahlaki sebeplerle, işçinin parasal haklarını kıstıkça kısmaktadır. Haklarını bilmeyen işçinin sözkonusu parasal haklarına kavuşması ise mümkün olamamaktadır.
İlk olarak yapılması gereken; haklarımızdan haberdar olmaktır.
İkincisi ise; bu hakların nasıl alınabileceği konusunda bilinçli olmaktır.
İşçinin parasal haklarının ayrıntısına bu yazımızda girmeyeceğiz. Aşağıda işçinin haklarına ilişkin en temel parasal hakları sıralanmıştır:
1) Kıdem tazminatı
2) İhbar tazminatı
3) Kötü niyet tazminatı
4) İş kazası / Meslek hastalığı sebebiyle alınacak tazminat
5) Sendikal tazminat
6) Eşit davranmama tazminatı
7) Fazla mesai ücreti
8) Hafta tatili ücreti
9) Ulusal bayram ve genel tatil ücreti
10) Yıllık izin ücreti
11) AGİ=Asgari Geçim İndirimi
13) Eksik ödenen Ücret (maaş) alacağı
14) Prim alacağı
15) İkramiye alacağı
16) Yemek parası alacağı,
17) Servis alacağı,
18) işyeri uygulaması haline gelen yardımlar vb.)
19) Asgari ücretin altında ödenen fark ücret alacağı,
20) Toplu iş sözleşmesinde belirtilen alacaklar,
21) Giyecek yardımı alacağı,
22) Yakıt alacağı vesaire…
Yukarıdaki alacak kalemlerinin bir kısmı direkt Yasalarda belirtilmiş iken, bazıları ise iş sözleşmesi, toplu iş sözleşmesi veya diğer işyeri uygulamalarından doğabilir. Ama eğer varsa bu hak işçinindir ve talep edilmesi gerekir.
İşten çıktıktan sonra veyahut işten çıkarıldıktan sonra bu alacaklarınızın önemli bir kısmı size verilmemiş olabilir. Bu alacaklarınızı talep edebilme süreniz alacağınızın türüne göre değişmektedir. Örneğin; işçinin ücret alacakları İş Kanunu 32.maddesinde belirtildiği gibi 5 yıllık zaman aşımına tabidir. Yolluk, ikramiye, izin ücreti ve fazla çalışma ücretleri de bu kapsamdadır. Ama kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi tazminatlar ise 10 yıllık zamanaşımına tabidir
Yorum Gönder