Madame Coco mağazalarında çalışan emekçilerin yaşadıklarını biliyor musunuz? Örneğin ay sonunda asgari ücret beklerken 200 lira ödenen emekçilerden söz ediyoruz. "Sayım açığı", "kırılan ürünler", "çalınan ürünler" adı altında tüm bu zararın bedelini, mağazalarda çalışan emekçilere ödeten bir tezgah işliyor Madame Coco mağazalarında... Patron İlhan Tanacı'nın 'Kazan-Kazan' yöntemiyle kurduğu bu emek hırsızlığı tezgahının iç yüzünü, Madame Coco emekçileri anlattı...
Madame Coco mağazasına mutlaka rastlamış, kim bilir belki alışveriş bile etmişsinizdir.
Hemen hemen her kentte, her kentin AVM’sinde bir şubesi olan ve ev tekstili, yaşam&dekorasyon ürünlerinin yoğunlukla pazarlandığı bir mağazalar zinciri Madame Coco.
Kırılacak cam ürünlerin çokça bulunduğu mağazalardan biri. Madame Coco’da gezerken ya da ürünleri incelerken yanlışlıkla bir ürünü kırarsanız ne olur peki, bunu hiç düşündünüz mü?
Düşünmenize gerek yok, biz söyleyelim: Kırılan ya da sayım sırasında eksik çıkan ürünlerin parası, mağazalarda çalışan emekçilerin maaşlarından kesiliyor. Öyle kesiliyor ki, bazı aylarda Madame Coco’da çalışan bir emekçinin cebine sadece Asgari Geçim İndirimi (AGİ) diye tanımlanan para giriyor, ay sonunda yaklaşık 200 TL parayla mağazadan ayrılan emekçiler var.
Koca ay çalışıp çabalamanın, saatlerce ayakta durmanın, günlerce müşteriye dil dökmenin karşılığı sadece 200-250 lira…
Nedeni şu: Sayım açığı ya da kırılan ürünler!
Bedelini ödeyen: Madame Coco emekçileri.
Adanalı patron İlhan Tanacı’nın kârına hiçbir şey olmuyor, sayımda açık çıksa da, ürünler kırılsa da o parasını kazanıyor, kârına kâr katıyor!
Parasızlık ve sefalet yine çalışanlara, emekçilere kalıyor.
İlhan Tanacı adlı patron öyle bir sistem kurmuş ki, sayım açıkları, müşterilerin kırdığı ürünler ve hatta kimi zaman çalınan ürünler patronun cebinden asla çıkmıyor: Mağazalarda çalışan emekçilerin cebinden çıkıyor!
Tüm bunları bize Madame Coco’da çalışan emekçiler anlattı… Yaklaşık iki yıldır düzenli olarak sürdürdüğümüz “İşçiler konuşuyor” röportajlar dizimizi bilen, okuyan emekçiler, Madame Coco’da uğradıkları haksızlıkları, yaşadıkları sefaleti, uğradıkları mobbingi yine anlattılar.
Üç farklı Madame Coco şubesinde, birbirlerinden habersiz olarak çalışan üç ayrı emekçiyle farklı zamanlarda buluştuk, onlar anlattı, biz dinledik…
SAYIM AÇIKLARI VE KIRILAN ÜRÜNLERİN PARASINI EMEKÇİLER ÖDÜYOR
Madame Coco’da çalıştınız, hangi kentte hangi şubedeydiniz ve daha önce de farklı mağazalarda çalışan bir emekçi olarak neler yaşadınız burada?
Ben üniversite öğrencisiyim ama yıllardır değişik mağazalarda yarım zamanlı da olsa çalıştım. Ben Ankara’da yaşıyorum. Madame Coco’nun Ankara’da bir AVM’eki şubesinde çalıştım. 2018’in Mart ayında başladım çalışmaya.
Mağazada belli periyotlarda sayım yapılıyor. Firma hırsızlığa karşı hiçbir önlem almadığı için zaman zaman çeşitli açıklar çıkıyor. Deneyimsiz ve eğitimsiz personel çalıştırdıkları için yeni gelen ürünleri sisteme onlar geçiriyorlar ve pek çok hata oluyor. Sisteme yanlış işlemekten ve çeşitli hırsızlıklardan dolayı tüm mağazalarda sayım açığı çıkıyor. Şirketin politikası şu: "Bir mağaza binde 3 açık verebilir ama bu oran binde 3’ü geçerse çalışandan keserim." Binde 3’ten fazla çıkan sayım açığının yüzde 60’ını mağaza müdüründen kesiyorlar, kalan yüzde 40’ı da geri kalan personele bölünüyor. Geçenlerde mağazada 9 bin liralık açık çıktı. 3 bin lirasını tolere edip 6 bin liraya düşürdüler. O 6 bin liranın 3 bin 500 lirasını mağaza müdüründen, geri kalanını mağaza çalışanlarından kestiler. Ben yarı zamanlı olarak çalıştığım için 950 lira alıyordum, o ay ben 185 lira maaş alabildim. O 185 lira da asgari geçim indirimi imiş, ona dokunamadıkları için 185 lirayı ödediler, kalan maaşımın tamamını kesmiş oldular. Maaşımın tamamını kesmişler sadece AGİ’yi yatırmışlar. Mağaza müdürümüz 3 bin lira civarında alıyordu, onun da maaşını kesmişler.
Sözleşmenizde var mı bu?
İşe başlarken bahsediyorlar. İş görüşmesini yapan insan kaynakları sorumlusu, bu uygulamayı üstünkörü anlatıyor. Ama yazılı sözleşmede var mı bilmiyorum.
İŞE BAŞLARKEN İMZALADIĞIMIZ YAZILI SÖZLEŞMENİN KOPYASINA ULAŞAMIYORUZ
Yazılı sözleşmeye baksanız…
İmzaladığımız yazılı sözleşmenin bir nüshasını bize vermiyorlar. İmza attık ama elimizde sözleşme yok. Ben imza attığım sözleşmenin bir nüshasını birkaç kez istedim ancak vermediler. Oysa imzaladığım evrakın bir kopyasını almak hakkımız. Madame Coco’da vermediler. Kırılan ya da çalınan ürünlerin parasının çalışanlardan alınacağını, işe başlarken şifahi olarak, sözlü olarak söylüyorlar ama aslolan yazılı sözleşmedir, yazılı sözleşmede var mı bilmiyorum.
Peki iş yasasını incelediniz mi, orda ne diyor?
Benin incelediğim kadarıyla bu tür sayım açıklarında çalışanın primini kesebilirler, maaşını kesememeleri gerekiyor. Madame Coco’da asgari geçim indirimi dışında nerdeyse maaşın tamamını kesildiği örnekler var. Oysa kök maaşa dokunmamaları lazım.
Peki başınıza bu olay gelince naptınız?
Bu olay meydana gelince istifa ettik. İstifa dilekçemizde “mahkeme haklarımız saklı kalması” diye de belirttik. Bir bekleyişe geçtik. Madam Coco mağazalarında çok kişinin başına geliyor bu haksızlık. Mağazada müşterinin yanlışlıkla kırdığı ürünlerin parasını çalışanlardan kesiyorlar.
MÜŞTERİNİN KIRDIĞI ÜRÜNLERİN PARASINI DA EMEKÇİLER ÖDÜYOR
Nasıl işliyor bu sistem?
Örneğin müşterinin kırdığı ürünleri atmıyoruz, bir yerde topluyoruz. Birkaç ayda bir “kırıkçı” diye tabir edilen bir uzman geliyor. Kırıkları tespit ediyor, belli bir fiyat çıkarıyor. Mağazanın tolere ettiği kısım çıkarıldıktan sonra kalan kısım çalışanların, emekçilerin maaşından kesiliyor. Patronun hiçbir zararı, ziyanı yok. Patron sürekli kazanıyor. Böyle bir sistem kurulmuş.
Peki bu kırılan ürünlerin parasının sizden tahsil edileceği hususu iş sözleşmenizde var mı?
Bu da muhtemelen yazılı sözleşmede yok, sözleşmeye ulaşamadığımız için bilemiyorum tam olarak…
Yorum Gönder